AR ve Total Diz Protezi

Artırılmış Gerçeklik Total Diz Artroplastisi Sırasında Doğru Koronal Komponent Dizilimini Sağlayabilir mi?

Dr. Cemil YILDIZ

12/10/20232 min oku

black glasses on floor
black glasses on floor

Artırılmış gerçeklik gibi immersive (sarmal)teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanılmasına yönelik ilgi giderek artmaktadır. Bu teknolojiler yardımıyla Total Diz Protezi komponentlerinin çok daha iyi bir şekilde yerleştirilmesi sağlanabilmektedir. Avustralya, Melbourne'dan 2023 yılında K M Bennet ve ark.ları tarafından yapılan çalışmada (Bennett K M, Griffith A, Sasanelli F, et al. (February 03, 2023) Augmented Reality Navigation Can Achieve Accurate Coronal Component Alignment During Total Knee Arthroplasty. Cureus 15(2): e34607. DOI 10.7759/cureus.34607) yeni nesil arttırılmış gerçeklik (AR) yardımı ile yapılan Total Diz Artroplastisinin (TDA) klasik aletler kullanılarak yapılan uygulamalara göre diziliminin nasıl olacağı araştırılmıştır. Total diz artroplastisinde mekanik bileşenlerin doğru ve hassas şekilde konulması, protezin fonksiyonel iyileşmesi ve uzun ömürlülüğünün elde edilmesinde en önemli faktörlerden birisidir. Protez komponentlerinin (bileşenlerinin) doğru dizlimi stabiliteyi ve yük paylaşımını artırır ve uzun dönemde protez gevşemesini veya anormal aşınma riskini önler. Yapılan çalışmalarda bilgisayar destekli TKA'nın, geleneksel tekniklerle karşılaştırıldığında daha yüksek oranlarda doğru bileşen konumlandırmasıyla sonuçlandığı kanıtlanmıştır. Choong ve ark. bilgisayar destekli sistemlere (CAS) kıyasla geleneksel TKA ile koronal düzlemde 3°'den büyük olarak tanımlanan %17 daha fazla bileşenin hatalı konumlandırıldığını tespit etmiştir. Son yıllarda kişiye özel cerrahiye (Personalised medicine) yönelme, navigasyonlu ve bilgisayar destekli TDA'nın giderek daha fazla kullanılmasına yol açmıştır. Pixee Firması (Fransa), akıllı gözlük takılması yoluyla implant konumlandırmasında cerrahlara yardımcı olmak artırılmış gerçeklik navigasyon sistemi geliştirmiştir. Bu çalışmada Artırılmış gerçeklik navigasyonu ile koronal düzlemde düşük oranda komponent malpozisyonu ile TDA'nın doğru diziliminin sağlanabileceği ancak bununla birlikte sagital düzlemde bazı aykırı değerlerin tespit edildiği ve ameliyat süresiyle ilgili olarak bir öğrenme eğrisinin gerektiği sonucuna varılmıştır. Burada kullanılan AR sisteminin doğruluğunu daha net olarak değerlendirmek için daha büyük ve karşılaştırmalı çalışmalar gerekecektir.

Artırılmış gerçeklik (AR) ile bilgisayar tarafından oluşturulan bir görüntü cerrahın gerçek ameliyat görüşünün üzerine bindirir. Cerrahi sırasında akıllı gözlükler gibi cihazlar kullanarak kesme düzlemlerinin veya eksenlerinin gelişmiş bir katmanını oluşturarak cerrahların hassas enstrümantasyon uygulamasına yardımcı olabilir. CAS ve geleneksel enstrümantasyonla karşılaştırıldığında, immersive teknolojiler cerrah ile bilgisayar tarafından üretilen bilgiler arasında bir arayüz oluşturarak cerrahi uygulamanın iyileştirilmesini sağlar. Ayrıca asistanların eğitiminde ve cerrahi tekniklerini geliştirmelerinde güvenli ve uygun maliyetli bir yöntemdir.